หัวข้อที่ 1 การเลือกหัวข้อเพื่อนำไปใช้ประโยชน์
- การเลือกหัวข้องานวิจัยจากการสำรวจความต้องการของชุมชนโดยการลงพื้นที่ชุมชน เพื่อให้ได้ความต้องการของชุมชนที่แท้จริง โดยพิจารณาจากการที่ได้นำผลงานวิจัยไปบริการวิชาการในชุมชน ซึ่งชุมชนเองได้นำผลงานวิจัยไปใช้ประโยชน์ แล้วร่วมกับนักวิจัยในการพิจารณาว่าผลงานวิจัยนั้นสอดคล้องกับความต้องการชุมชนจริงหรือไม่ ทั้งนี้อาจจะร่วมกันค้นหาหัวข้องานวิจัยใหม่ๆ ที่สามารถนำไปใช้ประโยชน์ในชุมชนได้อย่างแท้จริงด้วย
2.การเลือกหัวข้องานวิจัยโดยการพิจารณาจากแหล่งเงินทุนวิจัย ซึ่งจะเป็นการตอบโจทย์งานวิจัยเชิงพาณิชย์ของภาคอุตสาหกรรมหรือภาคเอกชน ที่จะได้นำผลงานวิจัยไปใช้ประโยชน์ได้จริงและตรงตามความต้องการ
3.การเลือกหัวข้องานวิจัยโดยพิจารณาให้สอดคล้องกับประเด็นยุทธศาสตร์ของชาติ ซึ่งต้องการให้ผลงานวิจัยได้มีส่วนสร้างประโยชน์ให้แก่ชุมชน
หัวข้อที่ 2 ปัญหาและอุปสรรคที่พบ พร้อมทั้งแนวทางแก้ไข
- ปัญหาในการทำงานวิจัยที่ได้นำไปใช้ประโยชน์ในชุมชน ก็คือ คำถามที่ว่างานวิจัยที่สร้างประโยชน์ให้ชุมชนนั้น เป็นงานวิจัยที่พัฒนาองค์ความรู้ทางวิชาการหรือไม่ ซึ่งอาจจะเป็นปัญหาในการที่จะผลักดันงานวิจัยให้ไปถึงการจดสิทธิบัตร ทั้งนี้ต้องได้รับการประสานความร่วมมือจากชุมชนและหน่วยงานอื่นๆ ซึ่งอาจทำในรูปของวิสาหกิจชุมชน ในการร่วมกันพัฒนาองค์ความรู้ทางวิชาการดังกล่าว
- ปัญหาของการทำงานวิจัยเพื่อนำไปใช้ประโยชน์อย่างหนึ่ง ก็คือ ขั้นตอนในการเก็บรวบรวมข้อมูลจากตัวอย่าง ซึ่งนักวิจัยจะเข้าถึงข้อมูลได้ยาก ต้องใช้เวลานาน หรือมีความสลับซับซ้อนในการเก็บข้อมูล เช่น การเข้าถึงข้อมูลความต้องการของชุมชน ซึ่งต้องคำนึงถึงช่วงเวลาที่เหมาะสมในการเก็บรวบรวมข้อมูลด้วย และในบางกรณีอาจหมายรวมถึงการต้องทำหนังสือราชการหลายขั้นตอนก่อนที่จะได้รับความร่วมมือในการให้ข้อมูลจากชุมชน แนวทางแก้ไข คือ ผู้วิจัยต้องมีการประสานความร่วมมือกับชุมชนอย่างต่อเนื่องและใกล้ชิด เพื่อให้เกิดความไว้วางใจในการให้ข้อมูลต่างๆ ของชุมชน
- ปัญหาในเรื่องของระยะเวลาในการเขียนงานวิจัย ซึ่งต้องใช้ระยะเวลานานในการเขียนข้อเสนองานวิจัยในการขอทุนวิจัย ซึ่งอาจไม่ทันต่อการตอบสนองความต้องการของชุมชน ดังนั้นหน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรต้องมีทุนวิจัยรองรับในกรณีความต้องการเร่งด่วน
- ปัญหาในเรื่องของการไม่มีทุนสนับสนุนในการที่จะนำผลงานวิจัยไปใช้ประโยชน์ในชุมชน อันจะทำให้เกิดประโยชน์แก่ชุมชนอย่างแท้จริง แนวทางแก้ไขก็คือ ในการทำงานวิจัยต้องมีการประสานความร่วมมือกับองค์การบริหารส่วนท้องถิ่น เพื่อให้เกิดความร่วมมือกันทั้งในด้านนโยบายและงบประมาณที่ต้องใช้ในการนำผลงานวิจัยไปใช้ให้เกิดประโยชน์แก่ชุมชนอย่างจริงจัง
- ปัญหาในเรื่องของการขาดความถนัดของผู้วิจัยเอง ซึ่งในการทำงานวิจัยหนึ่งๆ อาจต้องใช้ผู้วิจัยหลายคน ในการทำให้เกิดผลงานวิจัยที่จะเป็นการแก้ไขปัญหาให้สอดคล้องกับความต้องการของชุมชน นั่นคือ นักวิจัยควรมีเครือข่ายความร่วมมือในการทำงานวิจัย ซึ่งประกอบไปด้วยนักวิจัยด้านต่างๆ ปราชญ์ชาวบ้านในชุมชน รวมถึงสถานประกอบการที่มีความพร้อมทั้งด้านบุคลากรและเครื่องมือในการทำงานวิจัย
- 6. ปัญหาในเรื่องของการขาดการติดตามผลการนำผลงานวิจัยไปใช้ประโยชน์ในชุมชน เพื่อดูว่าผลงานวิจัยที่นำไปใช้กับชุมชนนั้นได้เกิดประโยชน์ต่อชุมชนนั้นๆ จริงหรือไม่ หน่วยงานควรต้องมีระบบการติดตามผลการนำผลงานวิจัยไปใช้ประโยชน์ที่มีขั้นตอนชัดเจน
- 7. ปัญหาในเรื่องของจริยธรรมในการทำงานวิจัย ผู้วิจัยต้องพิจารณาว่างานวิจัยจะมีผลกระทบต่อคนอื่นหรือหน่วยงานในภาพรวมหรือไม่
หัวข้อที่ 3 การถ่ายทอดงานวิจัย
วิธีการถ่ายทอดผลงานวิจัยนั้น ควรถ่ายทอดในรูปแบบที่สอดคล้องกับวิถีชีวิตของชุมชน เพื่อให้ชุมชนได้นำไปใช้จริง ซึ่งจะทำให้เห็นประโยชน์ของผลงานวิจัยอย่างเป็นรูปธรรมชัดเจนขึ้น รูปแบบการถ่ายทอดผลงานวิจัยอาจเป็นรูปแบบของการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ประสบการณ์ระหว่างนักวิจัย ชุมชน และองค์กรภายนอกที่เกี่ยวข้องกับชุมชน เพื่อให้เกิดบรรยากาศที่ดีในการได้รับความรู้ของชุมชน และอุปกรณ์ในการถ่ายทอดความรู้สามารถทำได้ในรูปแบบง่ายๆ เช่น การทำโปสเตอร์เผยแพร่ผลงานวิจัย แล้วนำไปแขวนไว้ใต้ต้นไม้ในสถานที่ที่มีการถ่ายทอดผลงานวิจัย พร้อมทั้งมีการบรรยายให้ความรู้ไปด้วย มีของจริงให้ชุมชนได้เห็นหรือสัมผัสผลงานวิจัยจริงๆ รวมถึงการได้ลงมือปฏิบัติจริง ซึ่งในกระบวนการนี้ชุมชนจะได้มีการแลกเปลี่ยนประสบการณ์และถามตอบปัญหาจากสิ่งที่ได้พบหรือได้ปฏิบัติร่วมกันจริงๆ หรือจากการนำไปใช้ประโยชน์จริง การถ่ายทอดผลงานวิจัยอีกหนึ่งรูปแบบที่น่าสนใจ ก็คือ การให้ชุมชนได้มีส่วนร่วมในการค้นหาผลที่จะได้จากการวิจัย โดยให้ชุมชนร่วมลงมือปฏิบัติจริงและร่วมพิจารณาผลลัพธ์ที่ได้ว่าเป็นอย่างไร ซึ่งเป็นการให้ชุมชนได้มีส่วนร่วมในการคิดค้นพัฒนาร่วมกับนักวิจัย มีส่วนร่วมในการศึกษาค้นคว้าวิจัย ร่วมคิดค้นองค์ความรู้ใหม่ๆ แล้วนำองค์ความรู้ที่ได้คืนสู่ชุมชน ซึ่งชุมชนสามารถนำไปต่อยอดได้